اخیراً دو نامه به وزارت صمت، بانک مرکزی، مرکز ملی فضای مجازی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دیگر مراجع کشور از سوی بخش خصوصی ارسالشده است که ضمن تشریح سابقه شکلگیری شبکه پرداخت و شرکتهای PSP و پرداخت یار طی دو دهه گذشته، به بیان مشکلات وضع موجود شبکه پرداخت کشور ازجمله انحصار ۱۲ شرکت PSP، تفاوت مدل پرداخت کارمزد شرکتهای PSP و پرداختیار و تبعیض موجود در آن، مشکلات شرکتهای پرداختیار برای رقابت منصفانه با توجه به عدم پالایش درگاههای پرداخت قبل از الزام اینماد (آذرماه ۱۴۰۰) توسط شاپرک و … پرداختند و خواستار اقدام فوری دولت درزمینهٔ رفع این مشکلات شدند. این اقدام ممکن است سبب شکسته شدن انحصار psp ها شود.
تحلیل مقررات جدید و اثرات آن بر رقابت
در یکی از نامهها بهضرورت و سابقه شکلگیری پرداخت الکترونیکی از ورود دستگاههای خودپرداز، کارتخوان و سپس درگاههای پرداخت اینترنتی اشارهشده که در سالهای بعد با مکانیزمهای نظارتی و هدایتی ازجمله شرکت شاپرک بهعنوان تنظیمگر شبکه پرداخت و اینماد بهعنوان تنظیمگر تجارت الکترونیکی برای حفظ حقوق مصرفکنندگان و جلوگیری از تخلفات همراه شد. این امر نهایتاً به شرکتهایی ازجمله پرداختیارها منتهی شد تا در کنار مأموریت شرکتهای PSP دوازدهگانه و با شکستن انحصار آنها، نوآوری در ارائه خدمات پرداخت در فضای اینترنت به آنها سپردهشده و توسعه و تسهیلگری در ارائه خدمات نوین پرداخت شدت گیرد.
در بخش دیگری از این نامه به مشکلات شرکتهای پرداختیار اشارهشده که علیرغم دریافت مجوزهای قانونی و سرمایهگذاری و جذب نیروهای نخبه، همچنان سهمشان در پرداخت الکترونیکی کمتر از ۸ درصد بوده و بیش از ۹۲ بازار همچنان بهصورت انحصاری در اختیار شرکتهای PSP است و علت این است که زیرساخت تراکنشهای پرداخت صرفاً از طریق شرکتهای PSP برای پرداختیارها تأمین میشود و عملاً درآمد تراکنش مذکور نیز به آنها تعلیق میگیرد. نکته قابل توجه اینکه اگرچه مقررشده بود ارائه درگاه پرداخت بدون ارائه کارت (CNP) بهویژه در کسبوکارهای کوچک به پرداختیارها واگذار شود، ولی بازهم شرکتهای PSP در رقابتی غیرمنصفانه به ارائه درگاه پرداخت اینترنتی به شرکتهای کوچک ادامه میدهند.
در اینجا بخوانید| پرداختیاری چیست؟ تفاوت آن با پرداخت سازی |
با یکسانسازی مقررات تخصیص درگاه پرداخت اینترنتی از نیمه دوم سال ۱۴۰۰، بدون آن که در نظام کارمزد درگاههای پرداخت اینترنتی که از سالها پیش قرار بود ساماندهی شود و همچنان معطل مانده، تغییری انجام شود، مزیت رقابتی شرکتهای پرداختیار با توجه به اینکه تراکنش درگاه پرداخت ارائهشده توسط شرکتهای PSP برخلاف پرداختیار مشمول هیچ کارمزدی برای پذیرنده نیست، عملاً شرکتهای فعال در حوزه پرداختیاری از صحنه رقابت بیرون راندهشده و کلید انهدام آنها زده شد.
علاوه بر این در نامه دوم به اجرای الزام اینماد برای شرکتهای پرداختیار طبق آئیننامه اجرایی ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پولشویی و همچنین قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مؤدیان با تأخیر دوساله از آذرماه سال گذشته برای درگاههای پرداخت جدید پرداختیارها و تثبیت قانونی آن پیرو اجرای رأی دیوان عدالت اداری اشارهشده است. در این نامه بیانشده با توجه به گذشت یک سال از اجرای مقررات مذکور، انتظار میرود که با پالایش اینماد درگاههای سایتهایی که قبل از آذرماه سال گذشته درگاه پرداخت اخذ کردهاند، شرایط یکسان به منظور امکان رقابت منصفانه برای همه شرکتهای پرداختیار فراهمشده و انحصار بازار در میزان تراکنش و گردش مالی شکسته شود و گردشهای مالی کلان که هماکنون محدود به چند شرکت معدود است، بین همه اعضای انجمن توزیع گردد.
انتظارها از اجرای قوانین جدید و آینده شبکه پرداخت
در پایان ابراز امیدواری شده با توجه به درخواستهای مطروحه، امکان اجرای قوانین مربوط به بهبود محیط کسبوکار، رفع انحصار، تقویت بخش خصوصی و کسب کارهای کوچک، اشتغال دانشبنیان و شفافسازی عملکرد شرکتهای پرداخت بهعنوان فلسفه وجودی شاپرک به همراه تقسیم منصفانه بازار و درآمد، افزایش نظارتپذیری و ایجاد زمینه فکری و اشتغال نیروهای جوان فراهم شود و انحصار psp ها شکسته شود.
نوشتن دیدگاه