بخشنامه جدید درباره صرافی‌های رمز ارز ؛ ساماندهی بازار یا محدودیت‌سازی؟

هفته گذشته، پس از ۱۲ روز مسدود بودن درگاه‌های پرداخت پلتفرم‌های رمزارزی، بانک مرکزی با هدف مدیریت و تنظیم بازار رمزارز، بخشنامه‌ای صادر کرد. این بخشنامه که به گفته بانک مرکزی برای افزایش شفافیت و کاهش ریسک‌های این حوزه تدوین شده است، صرافی‌های رمز ارز را ملزم می‌کند که خدمات پرداخت را مستقیم از بانک‌ها یا شرکت‌های PSP دریافت کنند و از پرداخت‌یارها استفاده نکنند.

طبق اعلام بانک مرکزی، این بخشنامه در راستای مصوبه اخیر سران سه قوه و برای نظارت بهتر بر تراکنش‌ها طراحی شده است. از جمله موارد مهم این بخشنامه، الزام صرافی‌ها به استفاده از حساب بانکی واحد تحت نظارت بانک مرکزی است. این اقدام برای نظارت دقیق‌تر بر فعالیت مالی صرافی‌ها و ثبت جزئیات عملکرد آن‌ها، شامل حجم معاملات و مشخصات مدیران، اجرا می‌شود.

یکی از تغییرات اصلی این بخشنامه، منع صرافی‌های رمزارز از استفاده از پرداخت‌یارها به‌عنوان واسطه در تراکنش‌هاست. به این ترتیب، صرافی‌ها باید خدمات پرداخت را از بانک‌ها یا شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت (PSP) دریافت کنند. این تصمیم به‌منظور کاهش ریسک و افزایش کنترل بانک مرکزی بر تراکنش‌ها اتخاذ شده است.

به گفته «نوش‌آفرین مومن واقفی»، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، بازنگری در چارچوب فعالیت پرداخت‌یارها ضروری است. او اشاره کرد که هدف اصلی پرداخت‌یارها کمک به کسب‌وکارهای کوچک بوده، اما ورود شرکت‌های بزرگ به این حوزه ضرورت ایجاد تغییرات را افزایش داده است.

«سالار تحویلدار»، مدیر توسعه کسب‌وکار تترلند، اعلام کرده است که حذف پرداخت‌یارها و جایگزینی آن‌ها با PSPها نظارت مستقیم‌تر بانک مرکزی بر فعالیت صرافی‌های رمز ارز را ممکن می‌کند. او همچنین به نبود سازوکار مشخص برای دریافت درگاه پرداخت اشاره کرده و این موضوع را چالشی جدی دانسته است.

در همین حال، «بردیا احمدنیا»، هم‌بنیان‌گذار صرافی والکس، این بخشنامه را نقد کرده و آن را بیشتر به‌منظور کنترل نرخ ارز و نه توسعه زیرساخت‌ها ارزیابی کرده است. او معتقد است که این رویکرد می‌تواند منجر به محدودیت درآمد پرداخت‌یارها و ایجاد انحصار در بازار شود.

«مهدی عبادی»، مدیرعامل وندار، نیز معتقد است که حذف پرداخت‌یارها از این حوزه به ساماندهی بازار رمزارز کمکی نخواهد کرد. او بر این باور است که زیرساخت پرداخت‌یارها در مقایسه با PSPها پیشرفته‌تر است و جایگزینی آن‌ها ممکن است رشد این بازار را کندتر کند.

این بخشنامه در شرایطی اعمال شده که بازار رمزارز در ایران در حال گسترش است. اگرچه هدف از این تصمیم افزایش شفافیت و کاهش ریسک‌هاست، چالش‌هایی نظیر کاهش تجربه کاربری و آسیب به کسب‌وکارها می‌تواند تأثیرات منفی داشته باشد.